other languages

日本人

1950年代にオーストリアで社会生活の一部であったそのユニークな赤い車を想像するのは難しいことではありません。オーストリアでは、モータースポーツイベントや伝統的なお祭りなど、数え切れないほどのイベントが開催されていました。社会的結束は素晴らしく、仕事の外出や同僚間のプライベートミーティングは毎日の娯楽であり、誰もが第二次世界大戦の不自由さから解放された時間を楽しんでいました。グラーツでは、マリアヒルファー通り13に拠点を置くラジオ、テレビ、家電のディーラー「Radio Reiss（ラジオ リース）」が大きな注目を集めました。お祭りやパレードなどのイベントでは、真っ赤な車のルーフに取り付けられた大型スピーカーからバックグラウンドミュージックだけでなく、情報やアナウンスも流れていきました。まさにユニークな車の存在は人々の心にしっかりと刻み付けられ、おそらく多くの人々は、電子機器の新規購入に関しては、屋根に白い会社の文字が書かれた車を念頭に思い浮かべたことでしょう。そうなればその人はおそらく、まったく無意識のうちに、「ラジオリース」で購入することになったことでしょう。

基本的な車両は、1929年にシュタイヤーによって製造されたタイプ XXでした。これまでのところ専門家は同意しています。しかし、両側に2つのガラスディスプレイインサートを備えたボディワークの構築を担当した人々は、数十年まえに亡くなっています。 「Radio Reiss（ラジオ リース）」が車を購入し、強力なスピーカーやルーフのレタリングなどのさまざまな追加機能を搭載したようです。改修したSteyr XX がかつてその役割を果たしたかもしれないジャンルの1つは、葬儀業界であった可能性があります。

Nederlands

Het is niet moeilijk zich deze unieke rode auto voor te stellen in het uitgaansleven van de jaren vijftig. In Oostenrijk werden talrijke evenementen georganiseerd, niet alleen op het gebied van de motorsport, maar ook meer algemene festivals. De mensen kwamen graag bij elkaar, bedrijfsuitjes en bijeenkomsten van collega’s waren aan de orde van de dag en iedereen genoot van de tijd na de grote ontberingen van de Tweede Wereldoorlog. In dit gezelschap trok ‘Radio Reiss’, een handelaar in radio’s, televisies en eigentijdse consumentenelektronica, gevestigd aan de Mariahilferstrasse 13 in Graz, behoorlijk de aandacht. Tijdens de volksfeesten, parades en andere evenementen reed de knalrode auto mee en zorgde dankzij de grote luidsprekers niet alleen voor de muzikale omlijsting, maar verschafte ook zo nu en dan informatie of deed aankondigingen. Vanzelfsprekend viel de aanwezigheid van dit unieke voertuig op en velen zullen zich de auto met de naam van de winkel op het dak hebben herinnerd bij de voorgenomen aanschaf van een nieuw elektrisch apparaat. En dat leidde dan weer – meestal onbewust – tot een aankoop bij Radio Reiss!

Als basis voor deze reclameauto diende een door Steyr gefabriceerde XX uit 1929. Daarover zijn de kenners het eens. Maar in de afgelopen decennia is helaas verloren gegaan wie uiteindelijk de professioneel uitgevoerde carrosserie met aan beide kanten een vitrine heeft gebouwd. Het lijkt erop dat Radio Reiss de auto kocht en alleen de grote luidsprekers en de decoratie op het dak liet plaatsten. Mogelijk was de Steyr XX in een eerdere carrière in dienst bij een begrafenisondernemer.

Polski

Nietrudno sobie wyobrazić, że wyjątkowy czerwony samochód mógł odgrywać znaczącą rolę w życiu towarzyskim w latach pięćdziesiątych XX wieku. I tak np. w Austrii odbywały się liczne imprezy, czy to z dziedziny sportów motorowych, czy po prostu tradycyjne festyny. Kontakty prywatne były na porządku dziennym i podobnie jak wyjazdy służbowe oraz spotkania w środowiskach zawodowych odradzały się – wszyscy cieszyli powrotem do normalności po okropnościach II wojny światowej. W Grazu dużym zainteresowaniem cieszył się sklep agd i rtv – Radio Reiss z siedzibą przy Mariahilfestraße. Zabawom, paradom i innym imprezom towarzyszył jaskrawoczerwony samochód, na którego dachu zainstalowano firmowe szyldy oraz duży głośnik nadający nie tylko muzykę, ale także wiadomości i ogłoszenia. Z pewnością obecność tego niezwykłego pojazdu na tyle utkwiła w pamięci mieszkańców stolicy Styrii, że kupując urządzenia gospodarstwa domowego, prawdopodobnie mieli przed oczyma promocyjny czerwony wóz z napisami „Radio Reiss” po obu stronach dachu.

Tym oryginalnym pojazdem był XX wyprodukowany przez Steyra w 1929 roku. Co do tego znawcy tematu pozostają zgodni. Jednakowoż nie udało się ustalić jaka firma stoi za konstrukcją nadwozia z bocznymi przeszkleniami, które z pewnością służyły ekspozycji towaru. Najprawdopodobniej jednak firma Radio Reiss kupiła samochód i zleciła wyposażenie go nie tylko w różne dodatki, lecz także w duży głośnik i napisy na dachu. Być może powodem przeróbki Steyra XX była wcześniejsza próba zaadaptowania go na karawan.